Adult Cardiac

နှလုံးရောဂါဆိုတာ နှလုံးနှင့်သွေးကြောဆိုင်ရာ၊ နှလုံးအတွင်းရှိအဆို့ရှင်များ၊ နှလုံးကြွက်သားများ၊ နှလုံးစည်းချက်ဆိုင်ရာတို့တွင်ဖြစ်နိုင်သော ပြဿနာအခြေအနေများကိုစုပေါင်းပြောခြင်းဖြစ်ပါသည်။
နှလုံးရောဂါအများစုဟာ မဖြစ်ခင်ကြိုတင်ကာကွယ်လို့ရနိုင်ပြီး ကျန်းမာသောဘဝနေထိုင်မှုပုံစံဖြင့် ကုသလို့ရနိုင်ပါတယ်။
ဘာတွေက နှလုံးရောဂါကိုဖြစ်စေနိုင်တာလဲ ?
-High Blood Pressure ( သွေးပေါင်ချိန်တတ်ခြင်း)
-High Cholesterol ( သွေးတွင်းအဆီဓာတ်များခြင်း)
-Smoking ( ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း)
-Diabetes (  ဆီးချိုရောဂါအခံရှိခြင်း)
-Obesity ( အဝလွန်ခြင်း)
-Family History of heart disease ( မိသားစုအတွင်းနှလုံးရောဂါရာဇဝင်ရှိခြင်း)
-Unhealthy Diet ( ကျန်းမာရေးနှင့်မညီညွှတ်သောအစားအသောက်များစားခြင်း)
-Physical Inactivity ( ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုမရှိခြင်း) 

1 .Coronary Artery Disease  ( နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါ)

2.Arrhythmia ( နှလုံးခုန်စည်းချက်မမှန်ခြင်း)

3.Valve problems ( နှလုံးအဆို့ရှင်ပြဿနာများ) တို့ဟာအဖြစ်များတဲ့နှလုံးပြဿနာများဖြစ်ပါတယ်။

နှလုံးရောဂါရဲ့ လက္ခဏာတွေများမှာ ?
-Chest Pain ( ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း)
– Shortness of Breath ( အသက်ရှုမဝခြင်း)
-Fatigue ( ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း)
-Palpitations ( ရင်တုန်ခြင်း)
– Swelling in leg, ankles or feet ( ခြေထောက်များဖောရောင်ခြင်း)
-Nausea or vomiting ( ပျို့ခြင်း အန်ခြင်း)
– Heart Burn ( ရင်ပူခြင်း)
-Dizziness , lightheadedness and fainting ( မူးဝေခြင်း၊ မူးလဲခြင်း)
-Cough (ချောင်းဆိုးခြင်း)

 

Coronary Artery Bypass Graftဆိုသည်မှာ Coronary Heart Disease (နှလုံးသွေးကြောကျဥ်း /ပိတ်) ရောဂါကိုကုသသောခွဲစိတ်ကုသနည်း) တစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။
–  နှလံးသွေးကြောကျဥ်း/ပိတ်ရောဂါ ပြင်းထန်သော လူနာများ

–  နှလုံးသွေးလွှတ်ကြောတလျှောက်တွင်ပိတ်ဆို့မှု နေရာများသော လူနာများ

–  အခြားကုထုံးများ (ဇကာကွက်/balloonထည့်ခြင်းဖြင့် သွေးစီးဆင်းမှုကို ကောင်းမွန်စေသောနည်း) (သို့) သောက်ဆေးများဖြင့် မသက်သာသောလူနာများ  တွင် CABG ကိုပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။

 

Arrhythmia
ကျန်းမာနေသော လူတစ်ယောက်၏ နှလုံးခုန်နှုန်းသည် တမိနစ်လျှင် ပျမ်းမျှအကြိမ် ၆၀ မှ ၁၁၀ ကြား ရှိသင့်ပြီး စည်းချက်ညီညီ လှုပ်ရှားနေဖို့ လိုအပ်ပါသည်။ ပုံမှန်မဟုတ်သော နှလုံးခုန်နှုန်း အလွန်နှေးခြင်း၊ အလွန်မြန်ခြင်းများ၊ စည်းချက်မညီခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာလျှင် ရင်တုန်ခြင်း၊ မောခြင်း၊ ခေါင်းမူးခြင်း၊ သွေးပေါင်ချိန် အပြောင်းအလဲဖြစ်ခြင်း (တက်/ကျ)၊ မူးလဲခြင်းတို့အပြင် အသက်အန္တရာယ်ထိခိုက်နိုင်သည်အထိ ရောဂါလက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါသည်။

နှလုံးခုန်စည်းချက်မမှန်ခြင်းကို ကုသရာတွင် ရောဂါလက္ခဏာနှင့် ရောဂါပြင်းထန်မှုပေါ်မူတည်၍ သောက်ဆေး၊ ထိုးဆေးများဖြင့်ကုသခြင်း၊ လျှပ်စစ်စီးကြောင်းများအားပြတ်တောက်အောင်ပြုလုပ်၍ကုသခြင်း၊ ခွဲစိတ်ကုသခြင်းနှင့် နှလုံးခုန်စက်နှလုံးခုန်နှုန်းထိန်းသည့်စက်တပ်ခြင်းများနှင့်လည်းကုသနိုင်ပါသည်။
Pacemaker တပ်ဆင်ရသည့်ရောဂါ အခြေအနေများ

          မွေးရာပါ လျှပ်စစ်စီးကြောင်းဆိုင်ရာနှလုံးရောဂါများ

          ယခင် နှလုံးခွဲစိတ်ကုသမှုကြောင့် နှလုံးကြွက်သားပျက်စီးထားသူများ

          နှလုံး၏ အတွင်းအပြင် အမြှေးပါးများရောင်ခြင်း၊ နှလုံးရောင်ခြင်း၊ နှလုံးသွေးကြောပိတ်ခြင်းနှင့် တခြားရောဂါတို့ကြောင့် နှလုံးကြွက်သားပျက်စီးထားသူများ

Pacemaker တပ်ဆင်ထားသူများ သတိထားသင့်သည့်အချက်များ

          Pacemaker ဘက်ထရီသက်တမ်းကြာချိန် ၅-၁၀ နှစ်ခန့်ရှိခြင်း

          သံလိုက်စက်ကွင်းရှိသော နေရာများအနီးတဝိုက်သို့သွားခြင်း

          သံလိုက်ပစ္စည်းများအားကိုင်တွယ် အသုံးပြုခြင်း

          မိုဘိုင်းဖုန်းကို စက်တပ်ထားသည့်အနီးတဝိုက်ရှိ အင်္ကျီအိတ်များတွင် ထည့်ခြင်း

          စက်တပ်ထားသည့်ဖက်နှင့် ဖုန်းကိုင်ပြောခြင်း

          Headphone နားကြပ်များအား ရင်ဘတ်ပေါ်တင်ထားခြင်းနှင့် ရင်ဘတ်အနီးတဝိုက်တွင်ထားရှိခြင်း

          Smartwatch ဝတ်ဆင်ခြင်း

          သံလိုက်လှိုင်း၊ အသံလှိုင်းနှင့် လျှပ်စစ်လှိုင်းတို့ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ပစ္စည်းများ အနီးတဝိုက်တွင်ရှိခြင်းနှင့် ထိုပစ္စည်းများအား ကိုင်တွယ်အသုံးပြုခြင်း

          CT or MRI ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်း၊ လှိုင်းဖြင့် ကျောက်ချေကုသနည်းများ၊ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးများဖြင့် ကုသမှုခံယူခြင်းများတွင် သက်ဆိုင်ရာဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပြီးကုသရန်လိုအပ်ပါသည်။

 

အဆို့ရှင် ကုသမှု valve repair or replacement လုပ်သင့်တဲ့ အခြေအနေတွေကတော့

valve regurgitation ( အဆို့ရှင် မလုံခြင်း)

valve stenosis (နှလုံးအဆို့ရှင် ကျဉ်းနေခြင်း) တို့ဖြစ်ပါသည်။

အဆို့ရှင်  ပျက်စီးနေပါက ပြုပြင်ခြင်း  သို့မဟုတ် အစားထိုးခြင်းကို

  • The severity of your disease (ရောဂါပြင်းထန်မှုအခြေအနေ)
  • Your age and overall health (အသက်အရွယ် နှင့် ကျန်းမာရေးအခြေအနေ) ပေါ်မူတည်ပြီးစဉ်းစားသင့်သည်။

Child Cardiac

မွေးရာပါ ကလေးနှလုံးရောဂါ ဟာ အဖြစ်များသော ရောဂါ တစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ မွေးရာပါနှလုံးရောဂါနဲ့ မွေးဖွားလာတဲ့ကလေးတွေဟာ တစ်နှစ်ကို အယောက် ၄၀,၀၀၀ ခန့်ရှိပါတယ်။ ဒီအရေအတွက်ဟာ ပြောရမယ်ဆို ၁၅ မိနစ်ကိုတစ်ယောက်နှုန်းနဲ့ မွေးဖွားနေခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

မွေးရာပါ ကလေးနှလုံးရောဂါ ဘာကြောင့် ပါလာသလဲ????

တော်တော်များများမှာ တော့ ဘာကြောင့်ဖြစ်တယ် ဆိုတဲ့ အကြောင်းရင်းကို မတွေ့တတ်ပါဘူး။

တခြားဖြစ်တတ်တဲ့ အကြောင်းရင်းလေးတွေကတော့

  • ကလေးတွင် Down Syndrome ကဲ့သို့ သောမျိုးရိုးဗီဇ ချို့ယွင်းသောရောဂါ
  • မိခင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်အတွင်း ဂျိုက်သိုး ကဲ့သို့သော viral ပိုးဝင်ရောက်ခဲ့ဖူးခြင်း
  • မိခင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်အတွင်း ဆေးတမျိုးမျိုးသောက်မိခြင်း။
  • မိခင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်အတွင်း ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်အတွင်း ဆေးလိပ်/အရက် သောက်ခြင်း
  • မိခင်က ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်အတွင်း ဆီးချို ကောင်းကောင်းမထိန်းနိုင်ခြင်း
  • မိသားစုတွင် မွေးရာ ပါ နှ လုံးရောဂါပါရှိခြင်း
  • အထက်ပါအချက်အလက်များ ကြောင့် မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါ ပါလာတတ်ပါသည်။

မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါရှိမှန်းဘယ်လို သိနိုင်ပါသလဲ                             

အသက်ရှုမြန်ခြင်း
ရင်ဘက်နံရိုး အောက် ကြွက်သားများ ချိုင့်ဝင်ခြင်း
နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း
ပြာနှမ်းခြင်း
နို့စိုလျှင် ချွေးစေးများပြန်ခြင်း/နားနားပြီးမှ စို့ရခြင်း။
ဖောင်ယောင်ခြင်း
ဆီးသွားနည်းခြင်း
ကိုယ် အလေးချိန် မတက်လာခြင်း ။
ပုံမှန်ကလေးများကဲ့သို့ ကောင်းစွာ မကစားနိုင်ခြင်း။

မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါရှိမှန်း ဘယ်လိုသိနိုင်သလဲ???

မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါရှိမှန်း သိမှန်း ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်ကတည်းက စစ်ဆေးကြည့်၍သိနိုင်ပါသည်။

ကိုယ်ဝန်ပတ် ၁၈-၂၂ ပတ်ကြားတွင် Fetal Echocardiogram ဟုခေါ်သော သန္ဓေသားတွင် ရိုက်လို့ရသော နှလုံးပုံရိပ်ရိုက်ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် မွေးရာပါ နှလုံးရောဂါရှိမှန်းသိနိုင်ပါတယ်။

မွေးပြီးနောက်ပိုင်းတချို့ ကလေးများသည် မွေးမွေးပြီးချင်းကတည်းက ပြာနှမ်း၍သော်လည်းကောင်း၊ အသက်ရှုခက်၍ oxygen လိုအပ်ခဲ့လျှင်သော်လည်းကောင်း ကလေးဆရာဝန် မှ စမ်းသက် စစ်ဆေးခြင်းဖြင့်  သိနိုင်ပါသည်။
တချို့ ရောဂါလက္ခဏာ မပြသောကလေးများတွင်လည်း ကလေးဆရာဝန် မှ စမ်းသက် စစ်ဆေးရာမှ နှလုံးတွင် အသံပို ကြား၍သော်လည်းကောင်း သိနိုင်ပါသည်။

တခြား ဘယ်နည်းဖြင့် စမ်းသပ် စစ်ဆေးလို့ရနိုင်သလဲ??

Echocardiography ( Echocardiogram ရိုက်ခြင်းဖြင့် နှလုံးတွင် အခန်းဖွဲ့ စည်းပုံ မှန်မမှန်၊ အဆို့ရှင်           မှန်မမှန်၊ သွေးကြောဖွဲ့စည်းပုံမှန်မမှန် တို့ကို သိနိုင်ပါသည်။)
            Electrocardiogram (ECG ဆွဲခြင်းဖြင့် နှလုံးခုန်းနှုန်း မှန်မမှန် သိနိုင်ပါသည်။)
            Chest X-ray ( ရင်ဘက် ဓာတ်မှန်ရိုက်ခြင်းဖြင့် နှလုံးနှင် အဆုတ်၏အနေအထားကို သိနိုင်ပါသည်။)
            Pulse oximetry ( သွေးတွင်း oxygen ပမာဏ ကိုတိုင်းတာပေးပါသည်။)
           Cardiac catheterization ( နှလုံး အခန်း ၄ခန်း ၏ ဖိအားနှင့် oxygen ပမာဏ ကိုတိုင်းပေးနိုင်ပါသည်။) သွေးကြောဖွဲ့စည်းပုံမမှန်သော သူများတွင် လိုအပ်ပါက သွေးကြောများကို ကြည့်ရသော angiogram ရိုက်ဖို့လိုအပ်ပါသည်။
မွေးရာပါနှလုံးရောဂါများထဲမှ အပေါက်ပါသောနှလုံးရောဂါ များအကြောင်း

1)         ASD ( နှလုံးအပေါ် ဘက်  ၂ခန်း၏ နံရံ တွင် အပေါက်ပါ ခြင်း)

2)         VSD ( နှလုံးအောက်ဘက်  ၂ခန်း၏ နံရံ တွင် အပေါက်ပါ ခြင်း)

3)         AVSD (နှလုံးအပေါ် ဘက်/ အောက်ဘက်  ၂ခန်း၏ နံရံ တွင် အပေါက်ပါ ခြင်း) တို့ဖြစ်ပါသည်။

ဘယ်လို ကုသလို့ ရသလဲ?ဘယ် အချိန် မှာ စပြီးကုသသင့်သလဲ?
နှလုံးအပေါက်ပါသော ကလေးတိုင်းခွဲစိတ်ကုသစရာလိုပါသလား???

အဖြေကတော့ No ပါ။နှလုံးအပေါက် အရွယ်အစား၊ ကလေးငယ်၏ ရောဂါ လက္ခဏာပေါ် မူတည်ပြီး ဘယ် အချိန် ခွဲ စိတ်ဖို့ လိုလဲဆိုတာ ဆရာဝန်ကြီးများက ဆုံးဖြတ်ပေးပါလိမ့်မည်။

တချို့ကလေးငယ်များတွင် နှလုံးအပေါက် အလွန်သေးသောကြောင့် သူဘာသာ အလိုအလျောက် ပိတ်နိုင်ပါသည်။  >50 % သော ကလေးများသည် ၅ နှစ် မတိုင်မှီ သူ့အလိုအလျောက် ပိတ်သွားမည် ဖြစ်ပြီး >80% သည် ကြီးကောင်ဝင်စ အချိန် တွင် ပိတ်နိုင်ပါသည်။
          သို့ဖြစ်ပါ၍ ထိုကလေးများကို သက်ဆိုင်ရာ နှလုံးဆရာဝန် များက ရက်ချိန်းပုံမှန်ခေါ်ပြီး စစ်ဆေးပေးမည်ဖြစ်ပါသည်။
           နှလုံး အပေါက် ကြီးသော ကလေးများနှင့် ရောဂါ လက္ခဏာပြသော ကလေးများသည် စောစီးစွာ ခွဲစိတ်ကုသသင့်ပါသည်။
           နှလုံးအပေါက်ကြီးသော ကလေးများသည် အသက် ၂ နှစ် မတိုင် ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူ သင့်ပါသည်။ အလွန် အပေါက် ကြီးသော ကလေးများသည်  အစော ဆုံး ကလေး အသက် ၄-၆ လ တွင် စောစီးစွာ ကုသမှုခံယူသင့်ပါ သည်။
ခွဲစိတ်ကုသမှု မခံယူပါက ရောဂါ၏နောက်ဆက်တွဲပြသာနာများဖြစ်သော
            1)            infection (ရောဂါပိုးဝင် ခြင်း)၊ မကြာခဏ အဆုတ်ပိုးဝင်နိုင်ခြင်း။
            2)            cardiac failure (နှလုံးလုပ်ငန်းဆောင်တာများ ပျက်စီးခြင်း)၊
            3)            pulmonary hypertension ဟုခေါ်သော အဆုတ်ထဲရှိ ဖိအား များလာခြင်း အစရှိသော ပြသာနာများဖြစ်လာနိုင်ပါသည်။

Tetralogy of Fallot (TOF) သည် ပြာနှမ်းသော မွေးရာပါနှလုံးရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး အဓိကအားဖြင့် မျိုးရိုးဗီဇ ချို့ယွင်းချက်ကြောင့် အဖြစ်များသည်။
Tetralogy of Fallot လို့ သတ်မှတ်ရန် အောက်ပါအချက် (၄)ချက်နှင့် ပြည့်စုံရမည်။
            1. Ventricular septal defect (VSD) ဟုခေါ်သော ညာဘက်သွေးလွှတ်ခန်းနှင့် ဘယ်ဘက်သွေးလွှတ်ခန်းကို ပိုင်းခြားထားသောနံရံတွင် အပေါက်ဖြစ်နေခြင်း။
             2. Infundibular Pulmonary stenosis ဟုခေါ်သော ညာဘက်သွေးလွှတ်ခန်းနှင့် အဆုတ်သို့သွားသောသွေးလွှတ်ကြောဆုံရာတွင် ရှိနေတဲ့ နှလုံးအဆို့ရှင်ကျဉ်းခြင်း။
             3. Overriding or dextroposed aorta ညာဘက်သွေးလွှတ်ခန်းနှင့် ဘယ်ဘက်သွေးလွှတ်ခန်းကို ပိုင်းခြားထားသောနံရံတွင် အပေါက်ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ညာဘက်သွေးလွှတ်ခန်းမှ သွေးများသည် ဘယ်ဘက်သွေးလွှတ်ခန်းမှသွေးများနှင့် အနည်းငယ်ရောနှောကာ aorta သွေးလွှတ်ကြောမကြီးထဲသို့ စီးဆင်းခြင်း။
            4. Right ventricular hypertrophy ညာဘက်သွေးလွှတ်ခန်းသည် အလုပ်အရမ်းလုပ်ရသောကြောင့် ညာဘက်သွေးလွှတ်ခန်းကြွက်သားနံရံများထူလာခြင်း တို့ဖြစ်ပါသည်။

TOFကို ဘယ်အချိန်တွင် ခွဲစိတ်ကုသမှုပြုလုပ်နိုင်သလဲ?

အရင်တုန်းကတော့ ကလေးတစ်နှစ် (ကိုယ်အလေးချိန် ၁၀ကီလိုဂရမ်) ရှိမှသာခွဲစိတ်လေ့ရှိသည်။
ယခုလက်ရှိမှာတော့ ကလေး ၃လမှ ၆လ/ ကိုယ်အလေးချိန် ၆ကီလို သို့ ၇ကီလိုဂရမ်ရှိပါက ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်နိုင်သည်။
ခွဲစိတ်ကုသမှုတွင် ကလေး၏အသက်အရွယ်နှင့် အဆုတ်သွေးလွှတ်ကြော၏ အနေအထားသည် များစွာအရေးပါသည်။
လက်ရှိအနေအထားမှာ ကလေးအသက်၁နှစ်အောက် မှ အသက်၂နှစ်အတွင်း ခွဲစိတ်ကုသမှုများ ကောင်းမွန်စွာ လုပ်ဆောင် နိုင်ပါသည်။
ထို့ကြောင့် TOF နဲ့မွေးလာတဲ့ကလေးအများစုမှာ ယခုကောင်းစွာအသက်ရှင်လာနိုင်ပြီဖြစ်သည်။

TGA ဆိုသည်မှာ မွေးရာပါသွေးလွတ်ကြော ပြောင်းပြန် ဖြစ်နေသော ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ပင်မသွေးလွှတ်ကြော (Aorta) သည်နှလုံး၏ဘယ်ဖက်အခန်း (Left Ventricle)နှင့်ဆက်သွယ်ရမည်ဖြစ်ပြီး အဆုတ်သွေးလွှတ်ကြော(Pulmonary Artery)သည် နှလုံး၏ ညာဖက်အခန်း (Right Ventricle) နှင့်ဆက်သွယ်နေရမည်ဖြစ်သည်။ထိုရောဂါတွင် ပင်မသွေးလွှတ်ကြော (Aorta) နှင့် အဆုတ်သွေးလွှတ်ကြော (Pulmonary Artery) တို့သည် နှလုံးသို့ နေရာမှားကာ ဆက်သွယ်နေမိခြင်းဖြစ်သည်။
TGA ၏ ရောဂါလက္ခဏာများ
မွေးစကတည်းက သိနိုင်ပါသည်။ ကလေး သည် မွေးကတည်းက အသားပြာခြင်း။ အသက်ရှုမြန်ခြင်း။
Oxygen ပေးထားသော်လည်း သွေးတွင်း oxygen တက်မလာခြင်း တို့မှ စပြီး သတိထားမိနိုင်ပါသည်။
TGA ရောဂါ ရှိမှန်း Echocardiogram ရိုက်ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် သိနိုင်ပါသည်။
ဘယ် အချိန်မှာ ခွဲစိတ် ကုသ ရနိုင် သလဲ??
အကောင်းဆုံးခွဲဖို့ အချိန်ကတော့ မွေးပြီး ပထမ ၂ ပတ် အတွင်းခွဲစိတ်ကုသသင့်ပါသည်။
ဘယ်လောက်အထိ စောင့်လို့ ရလဲဆို ကလေးအသက် ၁ လ အထိ စောင့်ပြီးကုသနိုင်ပါသည်။
မကုဘဲထားလျှင်
50% သည် ပထမ တစ်လ အတွင်း အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်ပြီး 90% သည် ပထမ တစ် နှစ် အတွင်း အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်ပါသည်။